Finland zet vol in op de waterstofeconomie en stelt zijn innovatiekracht wereldwijd beschikbaar

Finland heeft een naam hoog te houden als een klein, maar slagvaardig en uiterst innovatief kennisland. Op waterstofgebied heeft het Noordse land zich de meest ambitieuze klimaatdoelstelling ter wereld gesteld: het zal in 2035 koolstofneutraal zijn en in 2050 zelfs koolstofnegatief.

Innovatieve Finse bedrijven, onderzoekscentra en overheden werken nu samen om die enorme ambitie te realiseren. Behalve de eigen transitie naar ´groene elektronen´ en ´groene moleculen´, gaat Finland wereldwijde samenwerkingen aan om de nodige waterstoftechnologieën te ontwikkelen die noodzakelijk zijn om de leefomgeving voor de komende generaties te bewaren. De groene revolutie zal van Finland een waterstofeconomie van wereldformaat maken.

Glasgow & Waterstof
Waterstof is definitief binnengedrongen in de discussies over de energietransitie, bleek op de VN-conferentie over klimaatverandering (COP26) in Glasgow. Zonder waterstof is de ambitie van maximaal 1,5° C opwarming van de aarde niet haalbaar en zal die doorschieten naar 1,8 tot 2,7° C. Waterstof is essentieel om de chemie, industrie en landbouw te ´de-carboniseren´ en te laten draaien op ´groene´ waterstofmoleculen. Voor het vracht-, scheepvaart- en vliegverkeer, is waterstof dé ontsnappingsroute uit fossiel, alsook voor de huishoudelijke en zakelijke verwarming. Bij gebrek aan zon, wind en ruimte, is waterstof de belangrijkste groene energiedrager die de brug slaat naar landen waar de omstandigheden voor duurzame energieopwekking wel ideaal zijn.

BotH₂nia
Een van de baanbrekende Finse waterstofinitiatieven is BotH₂nia, het overkoepelende merk van het samenwerkingsplatform voor de opbouw van een grootschalige waterstofeconomie rond de Botnische Golf en de Oostzee. De Botnische Golf is de aangewezen regio voor waterstofproductie, -transport, -opslag en -gebruik. De betrokken Finse bedrijven binnen BotH₂nia willen samen profiteren van de wereldwijde economische potentie voor waterstofprojecten en de bijbehorende branche-overstijgende systemische oplossingen.

Wärtsilä
Eén van die bedrijven binnen BotH₂nia is de Finse smart technology-groep Wärtsilä, die oplossingen ontwikkelt voor de maritieme industrie en de energiemarkten. In juli 2021 is Wärtsilä een groot proefprogramma begonnen voor koolstofvrije oplossingen met waterstof en ammoniak als brandstoffen. Dit programma biedt maritieme en energiebedrijven de mogelijkheid om in opeenvolgende, kosteneffectieve stappen efficiënt vorm te geven aan hun duurzame brandstof-strategie.

Wärtsilä werkt ook samen met Vantaan Energia, Neste (vliegtuigbrandstof) en VTT aan een doorbraak voor Finse eFuel-technologie voor synthetische brandstoffen. Dit project is gekoppeld aan het Veturi ecosysteem, dat oplossingen creëert om het gebruik van ruwe olie te verminderen.

Benodigde schaalgrootte
Waterstof levert nog maar een fractie van de energiemix binnen de EU en wereldwijd. Energie wordt nog hoofdzakelijk geproduceerd met fossiele brandstoffen, met name aardgas of steenkool, wat leidt tot 70 tot 100 miljoen ton CO₂ per jaar binnen de EU, volgens de Europese Commissie. Wil waterstof significant bijdragen aan klimaatneutraliteit, dan moet het op veel grotere schaal worden geproduceerd, en moet de productie ervan volledig koolstofvrij zijn.

VTT Technical Research Centre
Het Finse VTT Technical Research Centre, een van Europa's vooraanstaande onderzoeksinstellingen, neemt in dit streven het voortouw. Het onderzoek van VTT heeft geleid tot de ontwikkeling van een elektrolysesysteem bij hoge temperaturen (> 800° C) op basis van modulaire, SOFC-brandstofcellen (solid oxide fuel cell), voor emissievrije, efficiënte waterstofproductie in grote elektrolyse-centrales met een hoog rendement.

Hycamite
De Finse startup Hycamite ontwikkelt technologie om schone waterstof en zuivere koolstof te produceren door biogas, of aardgas-methaan af te breken. De baanbrekende oplossing werkt uitstootvrij en Hycamite levert de waterstof en koolstof aan industrieën wereldwijd.

P2X Solutions
P2X Solutions bouwt Finlands eerste fabriek voor de productie van groene waterstof op industriële schaal. Deze fabriek produceert groene waterstof met elektriciteit uit duurzame energiebronnen. Finland bouwt aan een reeks van dergelijke waterstofprojecten om zijn economie te verduurzamen.

Business Finland
Business Finland is de wereldwijde Finse overheidsorganisatie voor de financiering van innovatie en de bevordering van handel, met 750 deskundigen in 44 wereldwijde vestigingen en 16 Finse regiokantoren. Helena Sarén, hoofd Smart Energy bij Business Finland, zegt:

"Finland brengt innovatie, technologie en bedrijven samen om onze grote duurzame doelen economisch haalbaar te maken. Maar Finland is te klein om het wereldklimaat te redden. Tegelijkertijd minimaliseren we daarom onze CO₂-voetafdruk en steken we onze hand uit om de waterstoftransitie wereldwijd mogelijk te maken. We overstijgen onze klimaatambitie en zetten een hefboom op wat we innovatief hebben bereikt. Innovatie en samenwerking zijn noodzakelijk om de waterstofeconomie te realiseren. Overheden, bedrijfsleven en wetenschap, moeten samen optrekken en Finland is bereid een grote bijdrage te leveren.”